Belçika’da Yeni Arizona Hükümeti Emeklilik Sisteminizi Nasıl Yeniden Şekillendirecek? Bakın Geniş Ayrıntılı Şekilde Yayınlıyoruz…

Arizona henüz somut önlemleri netleştirmemişken, emeklilik reformu konusunda son birkaç haftada çok fazla çalışıldı. Cuma günü bu gerçekleştikten sonra emeklilik konusunda koalisyon anlaşmasının nasıl olacağını merakla bekliyoruz. Bir genel bakış yaptık.

Uzmanlar ve politikacılar, emeklilik maliyetlerinin yaşlanan nüfus nedeniyle hızla arttığını yıllardır biliyorlar. Yurt dışına göre çok daha fazla. AB’de emeklilik faturası 2070 yılına kadar GSYH’nın ortalama sadece yüzde 0,4’ü oranında artarsa, ülkemizde bu oran yüzde 2,5 olacak. Ayrıca Belçika’daki istihdam oranının Avrupa ortalamasının altında olması ve emeklilik maaşlarımızın fiili çalışma süreleriyle tam olarak karşılanmaması nedeniyle müdahaleler gerekiyor.

De Wever hükümetinin reformunun amacı, insanların daha uzun süre çalışmasını sağlamak. Aykırı sistemler ve tercihli rejimler yavaş yavaş ortadan kaldırılıyor. Arizona, reformda kazanılmış hakların korunmasının esas olduğunu ve herkese yeni duruma alışma fırsatı vermek için yeterli geçiş süresinin olacağını vurguluyor. Etkili çalışma ile emeklilik haklarının artırılması arasındaki bağ da güçleniyor.

• Emeklilik kesintisi , yani erken çalışmayı bıraktığınızda daha az emeklilik maaşı aldığınız sistem, 2026’dan itibaren uygulamaya konulacak. O tarihten itibaren 2030 yılına kadar, yasal emeklilik yaşından önce emekli olduğunuz her yıl için yüzde 2 daha az emekli aylığı alacaksınız ve 35 yıllık bir kariyeri (en az 156 günlük yıllar) kanıtlayamayacaksınız. 2040 yılına kadar bu oran yüzde 4, ondan sonra ise her yıl yüzde 5 daha az olacak.
• Aynı sisteme göre yeni bir emeklilik ikramiyesi de getirilecek . Yasal emeklilik yaşından daha uzun süre çalışanlara 2030’da yüzde 2, 2040’a kadar yüzde 4 ve 2040’tan itibaren yüzde 5 oranında ikramiye verilecek.
• Arizona da aynı şekilde eşdeğer süreler üzerinde çalışıyor , yani çalışmadığınız ancak emeklilik hesabına sayılan süreler. Artık daha az sayıda dönem eşdeğer dönem olarak değerlendirilecek. Muhtemelen hastalık dönemleri, hamilelik ve doğum izinleri, çeşitli bakım izinleri için de durum böyle olmaya devam edecektir. Örneğin erken emeklilik (SWT), uzun süreli işsizlik ve iniş yolları gibi dönemlerde durum artık böyle olmayacak veya daha az böyle olacaktır. İkincisi ise hayali bir maaşla eşdeğer tutulacaktır.
• Erken yaşta çalışmaya başlayanlar ve 42 yıl meslek hayatı olanlar 60 yaşında emekli olabiliyor . Yani 18 yaşında çalışmaya başlayan biri 60 yaşında çalışmayı bırakabiliyor. Bunun için en az 234 gün çalışılmış yıllar olması gerekiyor.
• Dul eşlere verilen dul aylığı, gelecek yıldan itibaren en fazla 2 yıl sürecek geçiş ödeneğiyle değiştirilecek. Bu fayda diğer gelirlerle birleştirilebilir.
• Çalışanlar ve serbest meslek sahiplerine yönelik aile emeklilik uygulaması orta vadede kademeli olarak kaldırılacak.
• Zaten büyük ölçüde özel sektörde mevcut olan ikinci emeklilik ayağının herkese açılması amaçlanıyor . Sözleşmeli memurlar için de aynı şey geçerli. İkinci bir ayağın zaten mevcut olduğu, ancak işveren ve çalışanların katkılarının yüzde 3’ü bulmadığı durumlarda, bu oranın yakalanması gerekir.
• Askeri personel (56 yaş) ve NMBS personeli (55 yaş) için emeklilik yaşı , 2027’den itibaren kademeli olarak yasal emeklilik yaşına çıkarılacak. Her yıl bir yıl ekleniyor ama yine de emekli olanlar erken emeklilik hakkına sahip oluyor. Askeri personel açısından yabancı misyonlar ve operasyonel birimler dikkate alınmaktadır.
• Yabancı kurumlardan emekli maaşı alan siyasetçiler, bu tutarı Belçika gelirlerine dahil etmek zorunda kalacaklar.
• Artık herkesin 45 yıllık bir kariyeri olacak . Aynı şey, şu anda bir yılın 1.05 olarak sayılması nedeniyle iki-üç yıl erken emekli olma hakkına sahip olan öğretim görevlileri için de 2027’den itibaren kademeli olarak gerçekleşecek.
• Polis memurlarının 59 yaşında erken emekliliğe ayrılmalarını sağlayan NAVAP adı verilen düzenleme revize edilecek. Eninde sonunda sistem ortadan kalkacaktır.
• Memurların hastalık aylığı 2026’dan itibaren yeniden düzenlenecek. Memurlar artık hastalık izni biriktiremeyecek.
• Uzun vadede, 2062 yılına kadar, memur emeklilik hesaplamaları özel sektörde çalışanlarınkine paralel hale getirilecek. İkincisinde ise emeklilik, meslek hayatı boyunca alınan ücret üzerinden hesaplanıyor. Memurlar açısından son 10 yılın maaşlarına göre çok daha avantajlı bir sistem. Ama bu avantaj ortadan kalkıyor. Böylece memurlar ikinci emeklilik ayağına kavuşmuş olacak.
• – 2026’dan itibaren memurlar için ortadan kalkacak bir diğer yenilik: Memur emekli maaşlarının eşitlenmesi . Bu, çalışan memurların maaşları arttığında, normal endekslemenin yanı sıra emekli aylıklarının da artacağı anlamına geliyor. Hükümet, refah zarfında emeklilik için ayrılan paranın dağıtımında bu durumu dikkate alacağını söylüyor.
• Artık memurlar emekliliğe zorlanmayacak.
• Arizona, erken emekliliğe yakın olanlar için özel düzenlemeler sağlıyor . Yeni yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (2025) 60 yaş ve üzeri olanların en fazla 1 yıl daha çalışması gerekecek. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 59 yaşını dolduranların en fazla 2 yıl daha çalışması gerekecek.
• Ödenen emeklilik sermayesi için daha yüksek bir dayanışma katkısı olacak , ancak yalnızca 150.000 eurodan itibaren.

 —– Arizona Emeklilik Sisteminizi Nasıl Yeniden Şekillendirecek?

Arizona henüz somut önlemleri netleştirmemişken, emeklilik reformu konusunda son birkaç haftada çok fazla çalışıldı. Cuma günü bu gerçekleştikten sonra emeklilik konusunda koalisyon anlaşmasının nasıl olacağını merakla bekliyoruz. Bir genel bakış yaptık.

Uzmanlar ve politikacılar, emeklilik maliyetlerinin yaşlanan nüfus nedeniyle hızla arttığını yıllardır biliyorlar. Yurt dışına göre çok daha fazla. AB’de emeklilik faturası 2070 yılına kadar GSYH’nın ortalama sadece yüzde 0,4’ü oranında artarsa, ülkemizde bu oran yüzde 2,5 olacak. Ayrıca Belçika’daki istihdam oranının Avrupa ortalamasının altında olması ve emeklilik maaşlarımızın fiili çalışma süreleriyle tam olarak karşılanmaması nedeniyle müdahaleler gerekiyor.

De Wever hükümetinin reformunun amacı, insanların daha uzun süre çalışmasını sağlamak. Aykırı sistemler ve tercihli rejimler yavaş yavaş ortadan kaldırılıyor. Arizona, reformda kazanılmış hakların korunmasının esas olduğunu ve herkese yeni duruma alışma fırsatı vermek için yeterli geçiş süresinin olacağını vurguluyor. Etkili çalışma ile emeklilik haklarının artırılması arasındaki bağ da güçleniyor.

Emeklilik kesintisi , yani erken çalışmayı bıraktığınızda daha az emeklilik maaşı aldığınız sistem, 2026’dan itibaren uygulamaya konulacak. O tarihten itibaren 2030 yılına kadar, yasal emeklilik yaşından önce emekli olduğunuz her yıl için yüzde 2 daha az emekli aylığı alacaksınız ve 35 yıllık bir kariyeri (en az 156 günlük yıllar) kanıtlayamayacaksınız. 2040 yılına kadar bu oran yüzde 4, ondan sonra ise her yıl yüzde 5 daha az olacak.

• Aynı sisteme göre yeni bir emeklilik ikramiyesi de getirilecek . Yasal emeklilik yaşından daha uzun süre çalışanlara 2030’da yüzde 2, 2040’a kadar yüzde 4 ve 2040’tan itibaren yüzde 5 oranında ikramiye verilecek.

• Arizona da aynı şekilde eşdeğer süreler üzerinde çalışıyor , yani çalışmadığınız ancak emeklilik hesabına sayılan süreler. Artık daha az sayıda dönem eşdeğer dönem olarak değerlendirilecek. Muhtemelen hastalık dönemleri, hamilelik ve doğum izinleri, çeşitli bakım izinleri için de durum böyle olmaya devam edecektir. Örneğin erken emeklilik (SWT), uzun süreli işsizlik ve iniş yolları gibi dönemlerde durum artık böyle olmayacak veya daha az böyle olacaktır. İkincisi ise hayali bir maaşla eşdeğer tutulacaktır.
• Erken yaşta çalışmaya başlayanlar ve 42 yıl meslek hayatı olanlar 60 yaşında emekli olabiliyor . Yani 18 yaşında çalışmaya başlayan biri 60 yaşında çalışmayı bırakabiliyor. Bunun için en az 234 gün çalışılmış yıllar olması gerekiyor.
• Dul eşlere verilen dul aylığı, gelecek yıldan itibaren en fazla 2 yıl sürecek geçiş ödeneğiyle değiştirilecek. Bu fayda diğer gelirlerle birleştirilebilir.
• Çalışanlar ve serbest meslek sahiplerine yönelik aile emeklilik uygulaması orta vadede kademeli olarak kaldırılacak.
• Zaten büyük ölçüde özel sektörde mevcut olan ikinci emeklilik ayağının herkese açılması amaçlanıyor . Sözleşmeli memurlar için de aynı şey geçerli. İkinci bir ayağın zaten mevcut olduğu, ancak işveren ve çalışanların katkılarının yüzde 3’ü bulmadığı durumlarda, bu oranın yakalanması gerekir.
• Askeri personel (56 yaş) ve NMBS personeli (55 yaş) için emeklilik yaşı , 2027’den itibaren kademeli olarak yasal emeklilik yaşına çıkarılacak. Her yıl bir yıl ekleniyor ama yine de emekli olanlar erken emeklilik hakkına sahip oluyor. Askeri personel açısından yabancı misyonlar ve operasyonel birimler dikkate alınmaktadır.
• Yabancı kurumlardan emekli maaşı alan siyasetçiler, bu tutarı Belçika gelirlerine dahil etmek zorunda kalacaklar.
• Artık herkesin 45 yıllık bir kariyeri olacak . Aynı şey, şu anda bir yılın 1.05 olarak sayılması nedeniyle iki-üç yıl erken emekli olma hakkına sahip olan öğretim görevlileri için de 2027’den itibaren kademeli olarak gerçekleşecek.
• Polis memurlarının 59 yaşında erken emekliliğe ayrılmalarını sağlayan NAVAP adı verilen düzenleme revize edilecek. Eninde sonunda sistem ortadan kalkacaktır.
• Memurların hastalık aylığı 2026’dan itibaren yeniden düzenlenecek. Memurlar artık hastalık izni biriktiremeyecek.
• Uzun vadede, 2062 yılına kadar, memur emeklilik hesaplamaları özel sektörde çalışanlarınkine paralel hale getirilecek. İkincisinde ise emeklilik, meslek hayatı boyunca alınan ücret üzerinden hesaplanıyor. Memurlar açısından son 10 yılın maaşlarına göre çok daha avantajlı bir sistem. Ama bu avantaj ortadan kalkıyor. Böylece memurlar ikinci emeklilik ayağına kavuşmuş olacak.
• – 2026’dan itibaren memurlar için ortadan kalkacak bir diğer yenilik: Memur emekli maaşlarının eşitlenmesi . Bu, çalışan memurların maaşları arttığında, normal endekslemenin yanı sıra emekli aylıklarının da artacağı anlamına geliyor. Hükümet, refah zarfında emeklilik için ayrılan paranın dağıtımında bu durumu dikkate alacağını söylüyor.
• Artık memurlar emekliliğe zorlanmayacak.
• Arizona, erken emekliliğe yakın olanlar için özel düzenlemeler sağlıyor . Yeni yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (2025) 60 yaş ve üzeri olanların en fazla 1 yıl daha çalışması gerekecek. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 59 yaşını dolduranların en fazla 2 yıl daha çalışması gerekecek.
• Ödenen emeklilik sermayesi için daha yüksek bir dayanışma katkısı olacak , ancak yalnızca 150.000 eurodan itibaren.